Natuurlijke materialen: hoe duurzaam is kleding van bamboe?

Kleding van bamboe heeft een groen imago, dat moet dus wel duurzaam zijn, toch? De waarheid ligt echter wat genuanceerder. Naast enkele uitgesproken voordelen, zitten aan kleding van bamboe ook wat haken en ogen. In dit artikel leggen we het je allemaal uit.

Wat is bamboe precies?

Misschien zie je als je aan bamboe denkt direct een panda voor je, kauwend op een bamboe tak. In feite is bamboe een verzamelnaam voor een plantengroep met meer dan 10.000 soorten. Bij deze soorten horen de snelst groeiende planten ter wereld: Madake en Moso. Exemplaren die bijna 1 meter per dag groeien, zijn geen uitzondering. Ter vergelijking: dat is 3 keer sneller dan de snelst groeiende boomsoorten.Kleding van bamboe wordt gemaakt van Moso bamboe, de belangrijkste bamboesoort in China. Deze soort is niet dezelfde als de bamboe waar panda’s van leven. Het zou natuurlijk niet erg diervriendelijk zijn om de voedselbron van een beschermde diersoort te gebruiken voor onze kleding.

Hoe duurzaam is bamboeteelt?

Bamboe is een bijzondere plant. Zo groeit het op vrijwel alle ondergronden, zelfs op land dat niet geschikt is voor de teelt van andere gewassen. En na het kappen, groeit de plant vanzelf weer aan. Daarnaast groeit bamboe enorm snel: binnen 8 tot 10 weken is het al klaar voor de oogst. Dit maakt bamboe niet alleen een economisch interessante grondstof, het heeft ook voordelen voor het milieu. Bamboe is dan ook een geliefd en sterk materiaal dat voor allerlei doeleinden wordt gebruikt. Niet alleen voor kleding, maar ook voor bruggen tot complete huizen.

Lees ook over ons bezoek aan dit prachtige ecoresort in Bali – volledig gemaakt van bamboe

De voordelen van bamboe

• De plant groeit razendsnel;
• Het is erg efficiënt qua landgebruik en geeft tot wel 10 x meer opbrengst dan katoen;
• Om te groeien heeft het maar een derde van het water nodig dat katoen nodig heeft;
• Bamboe houdt CO2 zeer goed vast – tot wel 4 keer meer dan een gewoon bos
• Bamboe verbouwen is een goed alternatief voor klassieke bosbouw en kan daarmee in theorie de ontbossing vertragen; 
• De wortels van de bamboe blijven in de grond bij het oogsten, dit voorkomt erosie;
• Bamboe bevat een stof die een natuurlijke weerstand biedt tegen plagen en schimmels. Hierdoor heeft de plant geen pesticiden of meststoffen nodig.

Tot zover lijkt het duurzame plaatje helemaal te kloppen. Maar we hebben we het tot nu toe nog niet gehad over het verwerken van bamboe tot textiel. En dat is een iets ander verhaal.

Bamboe stof maken: van plant tot pantalon

Het telen van de bamboe plant is een mooi ecologisch proces en belangrijk onderdeel van het verhaal. Maar daarmee begint het pas. Om van bamboe uiteindelijk textiel te maken is een intensief verwerkingsproces nodig. Niet alle vezels van de bamboeplant zijn namelijk ideaal om stof van te maken. De korte vezels zijn bijvoorbeeld onbruikbaar. Er zijn twee methodes waarmee je de vezels tot stof kunt verwerken: een mechanische en een chemische methode.

Mechanische methode: bamboe linnen

Bij de mechanische methode worden de houtachtige delen van de plant geplet. Natuurlijke enzymen zorgen dat er een soort van moes ontstaat. De natuurlijke vezels kunnen zo mechanisch gekamd worden en in garen gesponnen. Deze methode is vergelijkbaar met het verwerken van vlas tot linnen, waar we al eerder over schreven. Het wordt daarom ook wel “bamboe linnen” genoemd. Helaas heeft deze methode een aantal nadelen: het is zeer arbeidsintensief, duur en het textiel wordt niet zacht genoeg. Vandaar dat de chemische methode veel vaker wordt toegepast.

Chemisch: bamboe viscose

De chemische methode is vergelijkbaar met het maken van viscose. Het krijgt dan ook vaak het label “bamboe viscose”. In het begin van het verwerkingsproces wordt de ruwe bamboe opgelost in een chemische oplossing. De pulp-achtige, dikke substantie die hieruit ontstaat, wordt door een spindop (een soort plaat met gaatjes) geduwd en gesponnen in lont. Daarmee worden vervolgens de garens en stoffen gemaakt. Er zijn meerdere methoden van chemisch recyclen, de één meer schadelijk dan de ander. Zo maakt Mud Jeans bijvoorbeeld ook gebruik van chemisch recyclen, maar dan met een zoutoplossing. De chemicaliën die echter in het bamboe proces gebruikt worden, zijn giftig en gevaarlijk voor mens en natuur. Arbeiders die de chemische dampen inademen, kunnen er zelfs ernstig ziek van worden. Bovendien wordt de helft van de schadelijke resten van de productie niet opgevangen en hergebruikt, maar in de natuur geloosd. Ondanks dit gegeven is dit toch het meest toegepaste productieproces op bamboe textiel. 

Wel chemisch, maar wel een stuk duurzamer

Er is gelukkig ook een alternatieve chemische methode. Deze is vergelijkbaar met het productieproces van lyocell. In dit proces wordt een nieuwe vezel gecreëerd met minder schadelijke chemicaliën en in een gesloten (‘closed-loop”) productieproces. De chemische stoffen worden continu hergebruikt zodat ze niet in de natuur terecht komen. Een aantal duurzame merken, zoals het Nederlandse merk Royal Bamboo, passen deze methode toe en monitoren het milieu- en veiligheidsbeleid van de fabrieken. Royal bamboo gebruikt hiervoor zogenaamde Tanboocel bamboe viscose fibers uit China, een closed-loop systeem om de afvalstoffen tot een minimum te beperken. Bron: NRDC.

Tip: het Nederlandse merk Royal Bamboo verkoopt hele fijne t-shirts en werkt daarvoor met een veel duurzamere variant van bamboe viscose

Kleding van bamboe is zacht én sterk tegelijk

Een mooie jurk of toffe trui mag dan duurzaam geproduceerd zijn, ook de levensduur van een kledingstuk draagt bij aan de mate van duurzaamheid. Kwaliteit en draagcomfort zijn daarbij net zo belangrijk. Ook wat dat betreft gooit kleding van bamboe hoge ogen, want het materiaal is zacht en sterk tegelijk, dankzij de egale en ronde vezels van de bamboe plant. Zelfs na vele malen wassen, blijft bamboe zacht. Door de bijzondere vezels ontstaan er bovendien minder snel gaatjes in de stof. Als je respectvol met je bamboe kledingstuk omgaat blijft hij dus ook lang mooi en gaat hij een stuk langer mee. De stof is bovendien volledig biologisch afbreekbaar, mits er geen synthetische stoffen (zoals polyester) in de blend zitten.

Fun fact: Bamboevezels zijn niet alleen egaal en rond, maar ook nog eens hol, waardoor de stof water en zweet goed absorbeert. Bamboe zou tot 4 x meer vocht moeten opnemen dan katoen.Vandaar dat bamboe ook graag gebruikt wordt in sokken en t-shirts: ze reguleren je lichaamstemperatuur en het is een fijne, ademende stof die je zowel in de zomer als winter kunt dragen.

Tip: bij Honesse vind je hele leuke kleurrijke sokken van bamboe.

Feit of fabel?

Er zijn naast bijzondere feiten ook een aantal fabels over bamboe: zo wordt het ook wel verkocht als een antibacteriële stof. Dat klinkt fantastisch, maar dat ligt toch iets genuanceerder. Op de schors van de bamboeplant zitten weliswaar antibacteriële stoffen, zodat de stam zichzelf kan beschermen tegen insecten en schimmels. Maar om bamboestof te maken wordt de schors verwijderd. Na de bewerking in de fabriek blijft er dus weinig meer over van de originele, antibacteriële stoffen van de boom.

Vochtabsorberend

Kleding met een hoge verhouding bamboe viscose erin verwerkt, heeft dan wel weer de mooie eigenschap dat het goed vocht opneemt. Er zijn onderzoeken die aantonen dat bamboe viscose betere geurwerende eigenschappen heeft dan katoen, vanwege het vermogen om vocht te absorberen die geurdeeltjes dragen. Een stof met bijvoorbeeld 95% bamboeviscose en 5% elastaan – zoals de shirts van Royal Bamboo – neutraliseert zweetluchtjes en neemt goed vocht op. In theorie hoef je deze shirts dus ook minder vaak te wassen. Ook fijn: de kleuren van bamboe kleding blijven lang mooi, ook na meerdere wasbeurten. Daardoor kun je dus nog langer van je kleding genieten.

Kleding van bamboe: een duurzame keuze

Bamboe is een mooi duurzaam gewas en is weinig belastend voor het milieu in de teelt. Daarmee is het een sterk en zacht materiaal dat jarenlang mee kan gaan. Maar hoewel de bamboeteelt vaak een ecologisch proces is, is het verwerkingsproces een ander verhaal. Hierbij worden vaak heftige chemicaliën ingezet, die schadelijk zijn voor mens en milieu. In de gebruikersfase is bamboe echter wel weer een duurzaam materiaal. Je hoeft het relatief weinig te wassen en de kwaliteit van de stof en de kleur van de kleding blijft ook na langere tijd mooi. 

Waar kun je als consument op letten:

Kies bij voorkeur voor kleding van bamboe met de labels Ecocert Organic Standard Certified of MADE IN GREEN by OEKO-TEX®.
Let op de benaming waarmee bamboe in het kledingstuk wordt aangeduid: bamboe viscose in een closed-loop systeem is duurzamer dan “normale” bamboe viscose. Tanboocel Bamboo Viscose Fibres is bijvoorbeeld een milieuvriendelijker alternatief op bamboe viscose.
Bamboe in een blend met natuurlijke materialen is biologisch afbreekbaar. In een blend met synthetische stoffen zoals polyester niet.

Duurzame kleding van bamboe kopen

Wil je met een gerust hart kleding kopen van bamboe? We hebben een aantal duurzame alternatieven voor je op een rijtje gezet:

Bij Royal Bamboo vind je mooie, kwalitatieve t-shirts en long sleeves van Bamboe in een blend van 95% bamboe viscose 5% elastaan. Dit merk werkt bovendien met Tanboocel Bamboe viscose – een duurzamer verwerkingsproces van bamboe tot textiel met zo min mogelijk afvalstoffen.
In de webshop van Honesse vind je stijlvolle duurzame kleding, ondergoed en sokken van Bamboe