Waarom ‘Handmade in Nepal’ meer is dan alleen een goed verhaal

Woorden als ‘handmade in Nepal’ kom je wel eens tegen in labels van producten. Soms met de boodschap dat makers hun families kunnen onderhouden met de opbrengst van het product dat je koopt. Maar wat betekent dit nu precies? En hoe werkt dit? Susanne Vesseur heeft drie maanden lang gewerkt bij de social enterprise Kumbeshwar Technical School (KTS) in Nepal. Met eigen ogen heeft ze gezien wat voor betekenisvolle wereld er schuilgaat achter die drie woorden op een label.  

Door Susanne Vesseur | Fotografie (incl. featured image): Sevilay Maria van Dorst & Atelier Sukha | overige foto’s: KTS (via Susanne Vesseur)

Kumbeshwar Technical School (KTS) is een familiebedrijf – opgericht met de intentie om de armsten van de Nepalese samenleving te helpen hun levensstijl te verbeteren. Het bedrijf stond aan de voet van de fair trade structuur in Nepal en is aangesloten bij de World Fair Trade Organisation (WFTO). Ze bieden trainingen aan vrouwen in tapijten weven en breien. Mode- en woonmerken kunnen bij KTS bijvoorbeeld hun knitwear onder eerlijke omstandigheden laten produceren. Een mooi voorbeeld daarvan is de knitwear van People Tree en de kussens, schommels, hangmatten, vesten, sjaals en meer van Atelier Sukha. KTS focust zich op het zelfredzaam maken van vrouwen, maar ook jonge mannen kunnen bij hen terecht. Daar kunnen ze een opleiding tot meubelmaker volgen bijvoorbeeld, zodat ze een eigen bedrijfje kunnen starten. Daarnaast heeft KTS een primary school en kindertehuis in eigen beheer waar zowel de kinderen van de makers als kinderen uit de buurt terecht kunnen. De familie achter KTS werkt vanuit een bijzondere betrokkenheid en intrinsieke motivatie. En dat is precies wat mij zo aantrok aan dit mooie familiebedrijf. 

Iedereen krijgt een kans

Toen ik voor het eerst bij KTS binnen kwam, stapte ik in een showroom vol met breiwerken en tapijten. Bij binnenkomst ontmoette ik een leuke vrouw die achter een bureau zit. Ze spreekt Engels en dat is schaars in dit gebied. Deze vrouw is een mooi voorbeeld van de impact die KTS heeft: tientallen jaren geleden begonnen als breister, inmiddels vast onderdeel van het dagelijkse team. Ik kreeg van haar een rondleiding door het volledige complex. We begonnen bij het hoofdgebouw met de brei-afdeling. Vervolgens gingen we naar de primary school met zo’n tweehonderd ijverige leerlingen uit de omgeving. Daarna bezochten we het kindertehuis, en het pand waar ze onder andere  het tapijten weven hebben ondergebracht. Waar de meeste tapijten weefsters ritmisch de knopen legden, zag ik één dame zitten die voor iedere rij iets meer tijd nam. Later ontdekte ik dat deze vrouw leed aan een lichte handicap en nog in opleiding zat. Ook dat is typerend voor KTS: ze geven iedereen in de omgeving een kans. 

Handmade in Nepal: alleen een mooi verhaal?

Wat we veel zien in de storytelling van merken is dat ze niet alleen werkverschaffing bieden, maar ook sociale zekerheden voor zowel de werknemers als hun gezin. Een organisatie als KTS speelt een belangrijke rol in zo’n proces. In Nepal zijn er twee typen onderwijs: publiek en privé. Publieke scholen zijn gratis en toegankelijk voor iedereen, mits de families van de kinderen de boeken en uniformen kunnen betalen. Privé scholen bieden beter, kwalitatiever onderwijs, maar zijn niet voor iedereen betaalbaar. KTS biedt the best of both worlds met hun eigen Primary School. Vrouwen met kinderen die zitten aangesloten bij KTS, mogen hun kinderen gratis naar de primary school sturen. Ook gezinnen uit de buurt die de scholing van hun kinderen echt niet kunnen betalen, kunnen bij KTS terecht. Hoewel het onderwijs gratis wordt aangeboden, is KTS scherp op de kwaliteit van het onderwijs, op een fijne schoolomgeving en op het aantrekken van goede, professionele docenten. Dat vind ik ook zo mooi aan dit bedrijf. Ze tonen oprechte betrokkenheid met de lokale families.

De godfather van de lokale gemeenschap

Die betrokkenheid met de kinderen uit de buurt werkt nog een stukje verder door. Zo biedt KTS ook schoolbeurzen aan buurtkinderen. In het kindertehuis vangt KTS kinderen op die op straat achtergelaten zijn door hun ouders of wiens ouders zelf te weinig middelen hebben en daarom de zorg  hebben overgedragen aan KTS. Zo ontmoette ik Archana. Zij  is opgegroeid in het kindertehuis, heeft via KTS onderwijs gevolgd en spreekt nu ook Engels. Inmiddels werk ze bij KTS op de brei-afdeling. Niet als breisters, maar als administratief ondersteuner. Archana’s moeder werkt er nu als tapijtweefster en haar broer volgt de opleiding tot meubelmaker. Toen ik aan Archana vroeg hoe zij KTS zou omschrijven, gebruikte ze slechts één woord dat boekdelen sprak: ‘godfather’.

KTS en Atelier Sukha

Ook Sam Ijsbrandy – mede-oprichtster van Atelier Sukha spreekt vol lof over KTS. “KTS is mijn tweede familie in Nepal”, zegt Sam. “Ik heb in alle jaren dat we met KTS samenwerken geen moment getwijfeld aan hun integriteit.” Atelier Sukha werkt inmiddels al tien jaar met KTS. De gehele Chulto collectie – met onder andere de prachtige hangmatten en schommels waar Atelier Sukha om bekend staat – worden bij KTS gemaakt door middel van een techniek die ze met elkaar hebben ontwikkeld. Er is zelfs een speciale kamer ingericht om de lange chulto’s – dit betekent “vlechten” in het Nepalees – te maken. Met eigen ogen heeft Sam ervaren wat de verbindende factor is van het werk bij KTS voor de vrouwen die er werken. Niet alleen voor de sociale contacten onderling, maar ook voor de mogelijkheid om zich te kunnen ontwikkelen en een bijdrage te kunnen leveren aan het inkomen van hun gezin. 

[envira-gallery id="16402"]

Credits: Atelier Sukha & Sevilay Maria van Dorst 

Lees ook: de wondere wereld van Atelier Sukha in de Haarlemmerbuurt in Amsterdam

Hoe vrouwen met dit werk hun families kunnen onderhouden

Hoewel er een flinke taalbarrière was, heeft mijn tijd bij KTS mij geraakt en geïnspireerd. Niet alleen omdat de organisatie zich vol overgave inzet voor de armsten van de samenleving. Maar vooral omdat het voelbaar is hoe trots de vrouwen zijn op hun werk en op het feit dat ze hun gezin kunnen onderhouden. KTS voorziet meer dan tweeduizend vrouwen van een inkomen via het ‘income generating programme’. Dankzij dit programma kan KTS tachtig procent van hun organisatie financieren. De laatste 20 procent komt van donaties. De organisatie empowered deze vrouwen om het beste uit zichzelf te halen. En deze vrouwen stimuleren en inspireren op hun beurt anderen om hetzelfde te doen. Zo ontstaat er een kettingreactie en vinden niet zelden complete families hun onderkomen bij KTS. Een mooi voorbeeld van hoe je een maker oprecht kunt ondersteunen in het onderhoud van hun families, door een product te kopen die volgens de World Fair Trade Organization standaard – zoals bij KTS – is geproduceerd. Een dergelijk product herken je aan het WFTO label.

Fair trade is hier ook echt eerlijk

Drie maanden bij KTS hebben mijn ogen geopend: de organisatie gaat echt in gesprek met de mensen die er werken, zijn oprecht betrokken bij hun ontwikkeling en welzijn, en ze zijn transparant. Zo worden de rechten, waarden en principes van Fair Trade jaarlijks onder de aandacht gebracht door middel van een bijeenkomst en de vrouwen kunnen iedere dag terecht met vragen. Daarnaast organiseert KTS niet alleen jaarlijks medische ‘check-ups’ en een zorgverzekering, maar adviseren ze ook naar welke artsen de werknemers het beste kunnen gaan. Organisaties als KTS geven me goede hoop dat het ook anders kan. Trots dat ik dit met eigen ogen heb mogen ervaren en dit hier met jullie kan delen. 

Bekende modemerken die hun knitwear bij KTS produceren: Atelier Sukha en People Tree. Andere merken die niet bij KTS produceren maar ook op een eerlijke manier in Nepal: Studio Jux en Kushi (Kushi vind je ook in de Soul Stores Giftshop). Tip: een WFTO label in een kledingstuk, accessoires of interieur item is vaak een goede garantie dat het product onder eerlijke omstandigheden in landen als Nepal is geproduceerd.

Credits: KTS via Susanne Vesseur