Ze is vernoemd naar de Turkse ambacht die haar moeder aan haar overdroeg: Ebru. Op haar vijfentwintigste besloot Ebru Durmaz haar naam eer aan te doen en te starten met haar eigen merk Ebruze. Nu – inmiddels 33 jaar – prijkt ze met haar nieuwste collectie silk scarves and tiles voor de eerste keer op Salon del Mobile in Milaan.
Tekst & fotografie door Talita Kalloe
De ambachtelijke techniek Ebru is te vergelijken met marmeren. In de basis is de techniek hetzelfde, maar het verschil zie je vooral in het gebruik van de sierlijke patronen met Turkse invloeden. De techniek vraagt om een hoop tijd, aandacht en geduld, maar het resultaat is prachtig. Ebru legt uit hoe de ambacht werkt waar ze naar is vernoemd.
De ambachtelijke techniek Ebru werkt op waterbasis. “Kort gezegd zou je het eigenlijk kunnen zien als het schilderen op water”, vertelt de ontwerpster. “Je hebt een bak met water voor je waar je druppels in laat vallen van een speciale verf. Vervolgens maak je een design op het water en leg je een blanco papier erop. Dit papier neemt het patroon op.” In de speciale verf die Ebru gebruikt zit ossengal. “Dit is letterlijk gal van een os dus je kan je voorstellen dat het geen aangenaam geurend goedje is. Het heeft echter een magisch effect, want de ossengal zorgt ervoor dat de kleuren niet met elkaar mengen in de bak, dat de verf blijft drijven op het water en dat het zich hecht aan het materiaal. Door het water te verdikken met carageen, blijven de patronen die ik teken in de verf op hun plaats en zo maak je de mooiste creaties.”
Ebru op Salon del Mobile in Milaan
De basistechniek wordt normaal gesproken toegepast op papier, maar Ebru heeft er haar vak van gemaakt om de techniek toe te passen op textiel .” Waar je normaal gesproken het papier op het water legt om het patroon op te pakken, doe ik dit nu met textiel zoals onbewerkt katoen of pure zijde. Omdat textiel zo’n bewerkelijk product is, vraagt dit om een stabiele hand – soms van meerdere mensen – en veel aandacht.” Ebru heeft al een prachtige collectie ontworpen van zijden sjaals en kussens. Speciaal voor de Salon del Mobile in Milaan – de grootste woonbeurs van Europa – werd ze benaderd door de Iznik Foundation met de vraag of ze de techniek kon toepassen op Quartz tegels. “Dat was echt fantastisch om te doen. Je werkt met dezelfde techniek, maar nu leg je tegels op het water in plaats van textiel. Vervolgens plaats je een laagje glazuur over de tegels en daarna gaan ze vijf dagen in de oven totdat ze een temperatuur bereiken van duizend graden. De glazuur wordt op deze temperatuur doorzichtig en vormt een beschermlaag op de tegels. Het duurt even, maar het eindresultaat is altijd weer een cadeautje.”
De ambacht in stand houden
Ebru kreeg van haar moeder les in de gelijknamige techniek toen ze vijftien jaar was. “Ik vroeg er zelf naar en voor mijn moeder was dit een aangename verrassing. Zij hield zo van de techniek dat ze mij ernaar had vernoemd. Het was daardoor natuurlijk extra bijzonder voor haar toen ik er ook zelf interesse in begon te tonen.” De Ebru-techniek is een relatief onbekende ambacht die vooral wordt toegepast door oudere Turkse mannen. Maar zoals haar moeder het op haar heeft overgedragen, hecht Ebru er zelf ook waarde aan om de techniek over te dragen aan anderen. Dit doet ze door middel van workshops en Masterclasses. “In mijn workshops leer ik de deelnemers de techniek aan, bijvoorbeeld door te leren hoe ze hun eigen zijden sjaal kunnen maken. Ze gaan vervolgens ook echt naar huis met hun eigen creatie. Het mooie is dat ik er zelf ook weer door leer, juist door deze workshops te geven. En zo kan ik de techniek blijven ontwikkelen. Dat is zeer waardevol.”
De nieuwste collectie “silk scarves and tiles” is vanaf 12 tot en met 17 april te bewonderen tijdens de expositie ‘Masterly – The Dutch in Milan’ op Salon del Mobile in Milaan. Meer weten over Ebru? Neem een kijkje op de website en de webshop. De producten van Ebru zijn tot nu toe alleen nog maar te koop in één winkel in Nederland en eentje in Belgie. Daarvoor moet je even afreizen naar YurtCollection in Den Haag en naar Studio Helder in Antwerpen.
Ebru maakte ook een mooie video waarin je precies kunt zien hoe de ambacht werkt. Benieuwd? Bekijk ‘m hier.