Waarom ik niet voor wasbare luiers koos

Wasbare luiers zijn een duurzaam en kostenbesparend alternatief voor het gebruik van wegwerpluiers. Ze besparen een hoop afval en bevatten geen chemicaliën waar het tere babyhuidje niet tegen kan. Dat klonk Soulstores’ founder en kersverse mama Talita als muziek in de oren. Maar tijdens het uitproberen van de wasbare luiers, liep ze tegen een aantal duurzame dilemma’s aan.

Door Talita Kalloe

Als oprichter van een online magazine over duurzaamheid mag je op z’n minst verwachten dat ik het goede voorbeeld geef. Dat lukt mij al aardig op het gebied van cosmetica en kleding, maar nog lang niet op alle vlakken. De perfecte balans tussen praktisch, betaalbaar en duurzaam is ook voor mij nog flink zoeken, en al helemaal nu er een baby’tje bij komt kijken. Een kindje draagt gemiddeld vijf luiers per dag. Dat zijn zo’n 150 luiers per maand en goed voor 22 kilo afval. Als ik ergens een impact wil maken, dan zou ik met luiers moeten beginnen. Maar dat bleek makkelijker gezegd dan gedaan.

Eerst een paar weetjes op een rij:

• Meer dan vier procent van het huishoudelijke restafval in Nederland bestaat uit wegwerpluiers
• Jaarlijks dragen ongeveer 550.000 baby’s en kinderen in Nederland luiers
• Elk jaar zorgt dit voor 144 miljoen kilo aan luierafval
• Per kindje is dat zo’n 260 kilo per jaar ofwel 22 kilo per maand
• Gemiddeld draagt een kind meer dan 5.300 luiers voordat het zindelijk wordt

(bron: Milieucentraal)

Wasbare luiers als duurzaam alternatief

Door het gebruik van wegwerpluiers te beperken, kun je dus een flinke impact maken. Wasbare luiers zijn daarvoor een heel mooi alternatief. Via de duurzame website BambooBaby mochten we de luiers een maand lang testen. Heel fijn, want hoewel de intrinsieke motivatie er zeker is om over te stappen op wasbare luiers, liepen we toch tegen een aantal praktische zaken aan om daadwerkelijk de stap te zetten:

• Ons huis is te klein om continu een droogrek te hebben staan voor de luiers
• We hebben geen droger (want ook daarvoor is ons huis te klein)
• Er zijn verschillende systemen voor het gebruik van wasbare luiers en dat maakt het best ingewikkeld. We werden niet veel wijzer van alle online informatie om op basis daarvan al een keuze te maken
• Op foto’s leken de luiers vrij groot voor de miniscule billetjes van een new born
• Wasbare luiers vragen om een eenmalige investering tussen de 500 en 800 euro. En hoewel dit op de lange termijn veel goedkoper is dan het kopen van wegwerpluiers voor de volledige luierperiode, is het niet een beslissing die je zomaar even neemt.

Om die reden wilden we wasbare luiers eerst testen voordat we ze gingen aanschaffen. We kregen van BambooBaby een breed pakket thuisgestuurd met verschillende systemen. Zo konden we testen wat het beste voor ons werkt.

Op foto’s leken de luiers veel te groot voor die miniscule babybillen

Pocketluiers

We hadden ons al ingelezen voordat Malía – onze dochter – werd geboren, maar zaten alsnog met een hoop vragen. Hoe werkt het met wassen? Waar laat je de luiers? En welk systeem past het beste bij ons? Daarom was het heel fijn dat Caroline – de oprichtster van BambooBaby – ons een luierconsult kon geven via Skype. Alle vragen die we hadden konden we aan haar stellen. De pocketluiers klonken ons als muziek in de oren. Het handige aan een pocketluiers is dat je de losse inleggers in de ‘pocket’ van de luier schuift. Hierdoor is het voor gebruik één geheel en voor iedereen makkelijk in gebruik. Doordat je de inleggers voor het wassen uit de luier haalt, worden ze goed schoon en is de droogtijd beperkt tot een minimum.

Papieren inlegvellen

Dat klinkt goed, maar in alle eerlijkheid hadden we vooral onze zinnen gezet op de papieren inlegvellen die je in principe in iedere wasbare luier kunt doen. Je plaatst de inlegger op de luier, zodat het vocht doorlaat, maar vaste substanties tegenhoudt. De viezigheid schud je vervolgens zo van de inlegger af boven het toilet. Op die manier hoef je alleen het inlegvelletje te vervangen (deze kun je gewoon in de prullenbak gooien). Dat is een verschil met katoenen of bamboo inlegvellen – die je na gebruik moet wassen. Maar na ons consult met Caroline, kwamen we er al snel achter dat de papieren inlegvellen voor pasgeboren baby’s nog niet handig is. Hun ontlasting is nog vloeibaar, en dat wordt niet goed geabsorbeerd door de vellen. Pas bij vastere ontlasting is het interessant. Kijk, dat wisten we niet. En dat veranderde voor ons wel het één en ander.

Snap-in-one luiers

We besloten daarom te beginnen met de snap-in-one luiertjes van Mommy Mouse. Deze bestaat uit twee delen: een waterdichte cover en een inlegger of booster die het vocht absorbeert. Deze leg je in de luier. Hierdoor hoef je niet iedere luierwissel de hele luier in de was te doen: je kunt de inleggers uit het broekje halen en het overbroekje 3-5 maal gebruiken voordat deze mee gewassen hoeft te worden. Doordat de inleggers los zijn van het overbroekje, is de droogtijd ook sneller. Ideaal dachten we. En inderdaad, dit was de enige luier uit het hele pakket die niet te groot was en ons dochtertje het beste paste. Het enige nadeel: waar je met een wegwerpluier gerust een hele nacht door kunt, kan dat met deze luier niet. Je moet om de drie uur verschonen want vol is bij deze wasbare luier ook echt vol. Laat je het langer zitten dan krijg je een lekkage en dat overkwam deze groentjes nét iets te vaak.

All-in-one luiers new born

We wilden niet direct opgeven, dus zijn we voor een ander systeem gegaan. We kozen voor een voorgevormde luier van bamboe met een overbroekje. Toen we deze bij onze mini omdeden, merkten we echter dat de luier zo’n dik pak werd aan haar billetjes, dat ze er een hol ruggetje van kreeg. Dat leek ons ook niet helemaal de bedoeling. Hoewel ze goed op gewicht was voor haar leeftijd (vier weken oud), was ze wel slank. Voor haar lijfje bleken de luiers dus helaas niet te werken. Ook kregen we moeilijk haar kleren aan omdat de luiers zo groot waren. Wanneer een rompertje of broekje te strak zit, lekt de wasbare luier bovendien sneller door.

Een poepluier in een luieremmer zonder deksel dus; het bleek vooral een kwestie van onze mindset veranderen.

Wasbare luiers verschonen en wassen

Waar we ook erg aan moesten wennen, was het verschonen van de luiers. In tegenstelling tot wegwerpluiers, gooi je wasbare luiers in een open luieremmer. Je hoeft ze niet om te spoelen in de new born fase omdat de ontlasting dan nog vloeibaar is. De luiers kunnen volgens de instructie prima pas twee dagen later de wasmachine in. Het voelde wat onnatuurlijk – een flinke plas- of poepluier in een open emmer gooien. Je zou verwachten dat dit op den duur gaat stinken, maar dat bleek absoluut niet het geval te zijn. Wanneer je de luiers in een afgesloten emmer gooit, vormt het juist een brandhaard voor bacteriën en krijg je sneller vieze luchtjes. Bovendien tast dit ook de kwaliteit van de luiers aan. Een luieremmer zonder deksel dus; het bleek vooral een kwestie van onze mindset veranderen. Toen we dat eenmaal door hadden waren we er snel aan gewend. Het wassen bleek ook geen probleem. Je gooit de luiers gewoon bij je reguliere wasjes en hoeft ze niet iedere dag te wassen – zoals ik in de eerste instantie dacht.

Verdiep je op tijd in wasbare luiers

Na een aantal weken de wasbare luiers gebruikt te hebben, kwamen we al snel tot een conclusie: wij begonnen pas met het verdiepen in het concrete gebruik van de wasbare luiers toen ik net bevallen was. En dat was niet handig. Wasbare luiers werken super als je het eenmaal door hebt, maar wanneer je leven al zo op zijn kop staat met een pasgeboren eerste kindje, is het een flinke opgave om daarin concessies te doen aan pragmatisme en mindset. De grootste tip die ik dan ook wil meegeven: wacht niet met het verdiepen in wasbare luiers tot je kleintje er is. Doe dit van te voren en zorg dat je tijdens je zwangerschap al weet hoe alles werkt. Dan gaat het een stuk natuurlijker en sneller.

De voor- en nadelen van wasbare luiers

Na een maand testen kwamen we tot een lijstje voor- en nadelen in het gebruik van wasbare luiers:

Voordelen

• De bamboe- en katoenen luiers voelden een stuk “schoner” en natuurlijker voor het babyhuidje dan wegwerpluiers
• Kinderen worden sneller zindelijk door het gebruik van wasbare luiers. Met een wasbare luier voelt een kind het sneller wanneer hij/zij een poepje of plasje doet. Dit stimuleert het proces van zindelijk worden en verkort daarmee dus ook de luierperiode
• Het wassen ging een stuk makkelijker dan verwacht en we wasten niet meer dan normaal
• Wasbare luiers zijn goed voor het milieu en op de lange termijn ook voor je portemonnee

Nadelen

• De luiers lekken sneller door. Waar je een wegwerpluier gerust 4-5 uur om kunt laten, lukt dit met de luiers die wij het fijnste vonden niet
• De voorgevormde luiers kunnen wel wat langer door. We kozen voor bamboe vanwege de antibacteriële werking, maar die vormden al snel een te dik pak om haar lijfje. Daardoor kregen we haar kleertjes niet goed aan. Bamboe heeft na het wassen bovendien een langere droogtijd nodig (soms wel twee dagen)
• Het was voor ons nog een stap te ver om de luiers mee op pad te nemen. Dit betekent dat je de vieze luiers in een – speciaal daarvoor bijgeleverde zak – in je tas moet stoppen totdat je ze thuis kunt wassen. Hoewel de zak er speciaal voor is gemaakt, was dit voor ons toch een brug te ver
• Wanneer je de luiers mee op pad neemt, moet je veel meer meenemen en sneller onderweg verschonen dan wanneer je wegwerpluiers gebruikt.

Mijn duurzame dilemma

Ik vond het ontzettend moeilijk om een keuze te maken. Aan de ene kant wilde ik zo graag kiezen voor wasbare luiers vanuit duurzaamheidsoogpunt. En ook omdat het gebruik van natuurlijke materialen veel beter is voor het huidje van ons kleintje. Maar aan de andere kant struggelden we ook met praktische zaken.

Stijlvolle kleertjes en vieze luiers in je tas

Manlief had één duidelijke voorwaarde: we gaan of volledig voor wasbare luiers, of niet. Maar we doen niet én wasbaar en wegwerp. Dat maakte het wat lastiger. Want wij gaan graag de deur uit en doen dat het liefst iedere dag. Maar wasbare luiers vragen om een bepaalde betrokkenheid, aandacht en verandering van levensstijl. Zo moet je bereid zijn de kleding van je kinderen aan te passen aan het gebruik van de luiers. En je moet bereid zijn om met vieze luiers in je tas rond te lopen als je op pad bent. Er woedde intern een flinke strijd. Ben ik verwend als ik dat een brug te ver vind – vroeg ik me af. Ben ik een oppervlakkig persoon als ik mooie (duurzame of tweedehands) kleertjes verkies boven het gebruik van wasbare luiers? En ben ik een slecht persoon als ik vind dat het me allemaal net iets teveel tijd en moeite kost?

Ik probeer mijn lezers juist mee te geven om niet te streng te zijn voor jezelf. Waarom deed ik dit dan wel?

Maar toen ik merkte dat ik steeds vaker naar een wegwerpluiertje greep omdat het “makkelijk en sneller” was, en dat manlief en ik het gebruik van de wasbare luiers begonnen te plannen (lees: ‘morgen gaan we écht weer de wasbare luiers proberen’), wist ik dat ook dit niet de juiste manier was. Een duurzame levensstijl nastreven is belangrijk en stimuleer ik met alle liefde. Maar het moet wel goed voelen en flowen in een natuurlijk proces. Ik probeer jullie – mijn lezers – juist mee te geven om te doen wat goed voelt. En wat op een natuurlijke manier past bij jouw manier van leven. Gun jezelf de tijd om daarin te groeien. En wees vooral niet te streng voor jezelf. Waarom deed ik dit zelf dan wel? En dat gaf voor mij de doorslag: er komt een moment dat ik klaar ben voor wasbare luiers. Maar nu is het voor mij nog te vroeg.

Update 2020: inmiddels hebben we een manier gevonden in het gebruik van wasbare luiers die voor ons goed werkt. Lees onze ervaringen hier.

Tips & learnings:

• Verdiep je in het gebruik van wasbare luiers als je kleintje nog in je buik zit zodat je er vertrouwd mee raakt
• Lees je in van te voren en laat je adviseren zodat je kunt aftasten welk systeem het beste voor jou werkt
• Overweeg duurzame wegwerpluiers voor onderweg als dat het voor jou makkelijker maakt
• Kies je niet voor wasbare luiers, probeer dan op andere vlakken te verduurzamen. Zoals het kiezen voor duurzame wegwerpluiers van Naty of Bambo Nature bijvoorbeeld. Of ga voor wasbare billendoekjes i.p.v. wegwerpdoekjes
• Zit je na te denken over wasbare luiers? Boek vrijblijvend en kosteloos een workshop bij Billie Wonder. En ontdek hun fijne selectie wasbare luiers van merken als Bambino Mio, ImseVimse, Responsible Mother en TotsBots.

Gebruik jij wasbare luiers? Of herken je jezelf in de duurzame dilemma’s? We zijn heel benieuwd naar jullie ervaringen.