7x wat je moet weten over zonnebrandcrème

Door onze gastredacteur

Marloes Klein

Het is zomer en de zonnebrandcrèmes worden weer uit de kasten getrokken. Met een groeiende bewustwording rondom clean cosmetica, zien we soms ook discussies oplaaien rondom het wel of niet gebruiken van zonnebrandcrèmes. Welke zonnebrandcrème is nu echt goed voor jezelf, voor kinderen én voor het milieu? Gastredacteur Marloes Klein zocht het voor je uit.

1. De witte waas uit natuurlijke zonnebrand

Waarschijnlijk staat het in de top 10 van ergernissen aan zonnebrandcrème: de witte waas op je huid. Alhoewel je even je best moet doen met insmeren, is het geen verkeerd teken. De witte waas wordt veroorzaakt door minerale filters – ook wel natuurlijke filters genoemd. Deze minerale filters bestaan uit titaniumoxide en zinkoxide en dit zijn vaak de veroorzakers van deze witte waas. De witte waas weerkaatst het licht uit de zon terug. Dit in tegenstelling tot synthetische filters, deze absorberen juist het zonlicht. Het voordeel is dat deze filters geen witte waas achterlaten.

2. Synthetische en minerale filters

Maar welk van de twee is het meest veilig? Recente studies tonen aan dat het gebruik van sommige synthetische filters* (ook wel chemische filters genoemd) gerelateerd is aan jeuk en eczeem en aan verstoring van de hormoonstofwisseling bij dierproeven. Bij minerale filters is die relatie nog niet bekend. Wat goed is om te weten: synthetische filters zie je vaak ook terug onder de naam “organische filters”. Dit komt omdat de synthetische filters bestaan uit een koolstofverbinding – er heeft echter een scheikundig proces plaatsgevonden. De term “organisch” kan verwarrend werken, omdat het de associatie wekt met een natuurlijke zonnebrandcréme. In feite is dat niet het geval als er synthetische filters in een zonnebrandcréme verwerkt zitten.

3. Zonnebrand en schadelijke stoffen

Je hoeft je niet direct zorgen te maken om kankerverwekkende stoffen in zonnebrand. Vanuit de Europese wetgeving bestaan strenge veiligheidseisen aan cosmetica. Met andere woorden: er mogen geen kankerverwekkende stoffen in zitten. Dit betekent overigens niet dat het per definitie ook milieuvriendelijk is, microplastics zijn wettelijk bijvoorbeeld ook toegestaan in cosmetica. Wel worden zonnebrandcrèmes extra gecontroleerd door een veiligheidsbeoordelaar. Deze bekijkt of de gebruikte stoffen in het product veilig zijn en onder een bepaald toegestaan percentage blijven.

Lees ook: waarom deze kinderwinkel scherp is op het vermijden van hormoonverstorende stoffen

Wat echter goed is om in gedachten te houden, is het stapeleffect. Een opzichzelfstaand product met een bepaald ingrediënt dat voldoet aan de toegestane hoeveelheid is geen probleem, maar wanneer je verschillende producten gebruikt met ditzelfde ingrediënt erin, dan kan het mogelijk schadelijk zijn. Om die reden is het belangrijk om altijd bewust te zijn van wat je op je huid smeert en in welke hoeveelheid.

Zonnebrandcrème kan bovendien ook stoffen bevatten die allergische reacties veroorzaken. Dat kan voor iedereen anders zijn, maar de meest voorkomende irriterende ingrediënten zijn synthetische filters, zoals oxybenzone, avobenzone, octocrylene. Of conserveringsmiddelen zoals parabenen, Methylisothiazolinone (MI), Methylchloroisothiazolinone (MCI) of geurstoffen. 

Lees ook: de milieuimpact van zonnebrandcreme

4. Deze ingrediënten in zonnebrand wil je vermijden

Onderstaande ingrediënten zijn schadelijk voor de huid en voor het milieu. Wil je zeker weten of je zonnebrandcrème microplasticvrij is, check dan de app Beat the Microbead. De Consumentenbond heeft ook uitgebreid onderzoek gedaan naar schadelijke stoffen in zonnebrandcrème.

5. Zonnebrand voor kinderen

Er wordt vaak reclame gemaakt voor zonnebrandcrème speciaal voor kinderen. Wat zorgt ervoor dat deze crèmes geschikt zijn voor deze specifieke doelgroep? Kun je dit ook voor volwassenen gebruiken? Over het algemeen hebben zonnebrandcrèmes voor kinderen de volgende kenmerken:

• minimaal SPF 30; 
• een natuurlijke (minerale) filter (omdat een chemische filter de kwetsbare jonge huid irriteert);
• een witt(er)e waas, vanwege de minerale filters
• bevat minder irriterende stoffen (omdat synthetische toevoegingen de kans vergroot op een geïrriteerde huid);
• water- en zweetresistent op oliebasis;
• gemakkelijke toepassing (bijvoorbeeld een spray in plaats van tube); 
• langdurige bescherming

Zonnebrand voor het hele gezin

Een goede zonnebrandcrème is een verstandige keuze en van sommige merken – zoals Nourished en Food for Skin – kun je ze prima gebruiken voor het hele gezin. Dat is een stukje duurzamer dan aparte tubes kopen. Bij de zonnebrandcreme van Food for Skin staat bijvoorbeeld: “vanaf zes maanden”, maar dat staat erop omdat het advies is om voor die tijd niet met jonge baby’s de volle zon in te gaan. In principe is de zonnebrandcreme van Food for Skin ook veilig voor kinderen jonger dan zes maanden, omdat er geen enkele schadelijke stof in verwerkt zit.

Toch is het altijd aangeraden om – vooral in het geval van jonge kinderen – aandacht te hebben voor extra zonbescherming. Denk bijvoorbeeld aan beschermende kleding, zoals het dragen van een zonnehoed of pet. Vermijd de zon tijdens piekuren en smeer je regelmatig opnieuw in. En uiteraard, denk ook aan de mensen met wie je in de zon zit – en die wat minder frequent denken aan het smeren van zonnebrandcrème. Ook de zonnebrand van Naif is populair bij kids.

Lees ook: de milieuimpact van zonnebrandcreme

6. Mysterie ontrafeld: SPF-factoren

Allereerst: SPF staat voor Sun Protection Factor. Sun Protection Factor betekent dat je bent beschermd tegen de schadelijke UVB-stralen. Het getal achter SPF correspondeert met hoe lang je in de zon kunt blijven zonder te verbranden vergeleken met een onbeschermde huid. Als je normaal na 10 minuten verbrandt, verlengt SPF 30 dat met 30 keer. Dat betekent dat je 300 minuten in de zon kunt zitten. Maar, blijf opletten en voelen. Let op je huidtype, hoe je reageert op de zon en of je bijvoorbeeld de dag ervoor al veel zonuren hebt gepakt. Als je huid rood en trekkerig aanvoelt, is het advies om daar naar te handelen. Smeer je extra in, zoek de schaduw op en draag bedekkende kleding.

Hoe snel je kunt verbranden per huidtype

Hoe snel je kunt verbranden hangt echt af van twee dingen:
– Je huidtype – zie hieronder
– De zonkracht – te vinden in apps zoals ‘weer’ op een iphone (schaal 1-10)

Achter de huidtypes staan een aantal minuten. Deel deze door de zonkracht op dat moment en dan weet je hoe lang je maximaal (in theorie!) in de zon kunt blijven zonder te verbranden. Dit is geen vrijbrief of tot het maximale te blijven rekken, blijf voelen en blijf alert.

Huidtype 1 (67 minuten/zonkracht)
Mensen met huidtype 1 verbranden heel snel en worden helaas niet bruin. Zij hebben een zeer lichte huid, vaak veel sproeten en rood of lichtblond haar en blauwe ogen.

Huidtype 2 (100 minuten/zonkracht)
Heb je dit huidtype, dan word je langzaam bruin. Uiterlijke kenmerken zijn: een lichte huid, blond haar en grijze, groene of lichtbruine ogen. Je huid wordt langzaam bruin en je verbrandt best snel.

Huidtype 3 (200 minuten/zonkracht)
Donkerblond tot bruin haar en (donker) bruine ogen? Dan heb je huidtype 3. Je huid is waarschijnlijk (licht) getint en je wordt makkelijker bruin, maar verbrandt minder snel.

Huidtype 4 (300 minuten/zonkracht)
Je hebt een donker getinte huid, donkere haren en donkerbruine ogen. Je huid wordt snel bruin en je verbrandt zelden tot nooit.

Niet onbegrensd zonnen met SPF 50

Dan, een opvallend verschil tussen SPF 30 en SPF 50. Afgaand op voorgaande uitleg, lijkt het voor de hand liggend dat met SPF 50 je een stuk langer in de zon kan blijven. Echter, als we kijken naar de UVB-straling die wordt tegengehouden door deze filters, zit dit werkelijkheid anders in elkaar. SPF 30 houdt 97% van de UVB-straling tegen, SPF 50 houdt 98% van de UVB-straling tegen. Deze 1% lijkt verwaarloosbaar, maar voor mensen met een kwetsbare huid is dit verschil van groot belang. Daarnaast is de relatie tussen SPF en de tijd die je veilig in de zon kunt doorbrengen, niet lineair. Het is dus niet zo dat je 20 keer langer in de zon kunt zitten als je SPF 50 hebt opgesmeerd ten opzichte van SPF 30.

De macht van de consument

Factor 50 biedt de beste bescherming. Waarom is er dan überhaupt een ander type zonnebrandcrème op de markt, zoals variërend vanaf SPF 6 tot en met 30? Dit heeft te maken met de behoeftes van de gebruikers: door de jaren heen is het gebleken dat er behoefte is aan een zonnebrandcrème die lekker ruikt, die het bruinproces versnelt, die makkelijk intrekt, die geen witte waas geeft, en meer. Daarnaast speelt betaalbaarheid en bereidwilligheid tot betalen een grote rol: hoe hoger de factor, hoe duurder het product. Al deze wensen en eisen bepalen welke crème de consument uiteindelijk aanschaft.

7. Natuurlijke zonnebrand: onze tips

Food for Skin

Food for skin is een merk met een missie. Na hun gerenommeerde natuurlijk skincare op basis van groenten, brachten ze vorig jaar een zeer verzorgende en voedende zonnebrand creme uit met factor 30 die je zowel voor je gezicht als voor je lichaam kunt gebruiken. Ook dit product is weer tot in de puntjes uitgedacht:

1. Minerale filters
2. Koraalvriendelijk
3. Geen witte waas
4. Zonder microplastics
5. Non-nano
6. Ongecoat zinc
7. Zonder parfum
8. UVA + UVB
9. Geen allergenen uit geurstoffen
10. Geschikt voor het hele gezin
    

Nourished

Nourished heeft ook een fijne zonnebrandcrème met factor 50. De crème bevat eveneens natuurlijke ingrediënten zoals zeewier en Kakadu Plum. In deze natuurlijke minerale zonnebrand vind je geen harde chemicaliën en toxines, synthetische parfums of conserveermiddelen, parabenen, PABA’s, oxybenzone of octinoxate, UV-absorptiemiddelen en titaniumdioxide. De fotostabiele eigenschappen zorgen ervoor dat deze zonnebrand niet afbreekt in zonlicht, waardoor je kunt vertrouwen op maximale UVA/UVB breed spectrum bescherming.

Weleda – Edelweiss zonnecréme

Weleda heeft Edelweiss Zonnecrème ontwikkeld. Dit product is vegan en heeft het Natrue-garantielabel, het strengste internationale keurmerk voor natuurcosmetica. Dit label garandeert dat het product uitsluitend 100% natuurlijke ingrediënten bevat. 

Zo zie je maar: er is een hoop te overwegen om een bewuste keuze te maken voor een zonnebrand die én vriendelijk is voor het milieu én voor je eigen huid. Hopelijk hebben we je met dit artikel op weg kunnen helpen. Heb je zelf nog tips of ervaringen die je wilt delen, deel ze in de comments.