Is kleding lenen het nieuwe duurzame kopen?

Genieten van het gevoel van nieuw, maar niet zoveel bezitten dat je kledingkast uitpuilt. Kleding lenen biedt hierin een vernieuwende oplossing en is een opvallende ontwikkeling in de duurzame mode-industrie. Met de opkomst van het lenen van kleding stelden we onszelf de vraag: is kleding lenen het nieuwe duurzame kopen? En wat is daarvoor nodig?

Dat het tijd is voor verandering weten we ondertussen. Maar hoe dringend dit is, werd bevestigd toen Earth Overshoot Day in 2019 al op 29 juli viel. Dit is de datum waarop de wereld door de grond- en voedingstoffen heen is die de aarde in dat jaar kan reproduceren. Nog nooit eerder was deze datum zo vroeg in het jaar. Om resources te besparen is het noodzakelijk dat we van een lineaire economie (kopen – gebruiken – weggooien) naar een meer circulaire economie (kopen/lenen – hergebruiken of up- en recyclen) groeien.

Een circulaire economie

Kleding huren, lenen of ruilen past goed in het systeem van een circulaire economie. In dit circulaire systeem blijven (onderdelen van) producten circuleren waardoor er uiteindelijk minder afval is én minder nieuwe grondstoffen nodig zijn. Reststoffen van oude producten kunnen worden hergebruikt voor nieuwe producten. Of je repareert, upcyclet of recyclet producten eerst, voordat je ze weggooit. Lenen en delen passen heel mooi in dit systeem, omdat je een product eerst “op” gebruikt. Een auto of busje huren is al in ons systeem ingeburgerd. Maar er zijn ook huurplatformen zoals Rentsy waar je een verzameling van producten kunt huren in plaats van kopen, zoals springkussens en partytenten. Een ander mooi voorbeeld: Snappcar, waarmee je jouw eigen auto kunt delen met de buurt. Via Peerby kun je allerhande spullen lenen van buren. En tegenwoordig kun je ook je wasmachine leasen, voor zolang je het nodig hebt. In een circulaire economie gaat het dus meer om gebruik dan om bezit. En dit betekent ook dat businessmodellen veranderen. Waar leveranciers voorheen baat hadden bij producten met een korte levensduur, want dan koop je weer iets nieuws, hebben ze nu baat bij het produceren van producten die langer meegaan. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking van Philips met Schiphol voor circulaire verlichting. Daarmee verkoopt Philips geen lampen, maar licht in bruikleen. 

Lees ook: tips om te winkelen in je eigen kledingkast door stijlcoach Chiara Spruit

Waarom dit in het bijzonder voor kleding interessant is

Jaarlijks gooit de gemiddelde Nederlander ruim 40 kledingstukken weg. Daarmee worden kostbare grondstoffen verspild terwijl de kleding vaak nog prima te dragen is. Kleding lenen biedt hierin een verfrissend alternatief. Want daarmee heb je toegang tot een oneindige kledingkast vol mooie merken, zonder daarvoor ook maar iets weg te hoeven gooien. Deze week kopte NOS nog: “Designerjurk en spijkerbroek zijn nieuwste leden van de deeleconomie.” Toch zien we dat kleding lenen of huren nog niet alom geadopteerd is. De één vindt het niet hygiënisch of ongemakkelijk om iets in bruikleen te hebben. Een ander vindt het nog iets teveel “gedoe”. Of je wil wel, maar hebt nog niet de mogelijkheid om kleding te lenen in jouw woonomgeving, via bijvoorbeeld een kledingbibliotheek.

Nieuw materialisme

De stap zetten om kleding te lenen en na een tijdje weer terug te sturen, vraagt om een verandering van mindset. Door massaproductie is de waarde van kleding in de afgelopen tien jaar gedevalueerd. We kiezen er liever voor om een shirtje van 5 euro met een gat erin weg te gooien en opnieuw te kopen, dan het te laten repareren. Ook zijn we gewend om kleding terug te sturen wanneer het niet past, of omdat het net niet zit zoals je had gehoopt. Maar niet om het eerst een tijdje te dragen en vervolgens weer terug te brengen. Zoals je een boek leent in een bibliotheek, bijvoorbeeld. Toch ziet hierin juist een mooie vorm van waardecreatie: je wilt zorgvuldig met je kleding omgaan, want het moet immers weer terug. Ook mogen we ons er meer bewust van gaan worden dat iets niet per definitie verdwenen is, wanneer je iets weggooit. Deze verandering in mindset vraagt om de herwaardering van materie, en in dit geval van kleding: van wegwerpproduct naar iets wat blijvend is. Zelf zien wij dit als het ‘Nieuwe Materialisme’: het herwaarderen van materiële zaken die je voorheen makkelijker zou weggooien.

Lees ook: Een ode aan de sustainable minimalist

Positieve impact

In een winkel of webshop moet je op een gegeven moment beslissen of je een item wel of niet koopt. Maar eenmaal thuis vind je het kledingstuk misschien minder mooi dan je voorheen had gedacht. Het licht valt anders of het item zit toch minder comfortabel waardoor je toch niet blij bent met je aankoop. Of misschien heb je het in een impuls gekocht. Kleding lenen lost dit op door je langer de tijd te geven om te bedenken of het item echt bij jou past.  Vind je het aangeschafte kledingstuk mooi, dan houd je het een tijd in bezit. Vind je het item toch niet bij je passen om wat voor reden dan ook, dan breng je het gewoon terug. Lena the Fashion Library biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om je kledingstuk uiteindelijk ook te kopen, mocht het zich vormen tot een lievelingsstuk in je garderobe. Ook hebben ze de drempel iets verlaagt, door een pay as you borrow systeem in te richten. Zo kun je je kledingkast toch heel bewust inrichten, zonder direct aan een abonnement vast te zitten. Zo kun je toch aan de menselijke behoefte om te blijven vernieuwen voldoen, zonder nieuwe grondstoffen aan te boren, of met eenzame eendagsvliegen in je kledingkast te blijven zitten.

Lees ook: Waarom baby- en zwangerschapskleding ideaal is voor lenen, ruilen en huren

[envira-gallery id=”22086″]

Lees ook: Chaira Spruit: ‘ Kijk naar je kledingkast alsof het je eigen winkel is’

Kritische geluiden

Kleding lenen, delen of huren plaatst het gebruik dus boven eigenaarschap. Zo kun je meer en beter gebruik maken van de kledingstukken die er al zijn en daarmee heeft het de potentie om als alternatief te dienen voor kopen. Toch horen we ook kritische geluiden over het lenen van kleding, die met name gaan over de milieu-impact ervan. Om onder andere hygiëne te waarborgen, worden de geleende kledingitems na elke retour weer gereinigd. Het item steeds weer naar de stomerij brengen, kan beschadigend zijn voor het milieu omdat dit zorgt voor een grotere koolstof uitstoot. Ook kost het industrieel reinigen van kleding meer energie dan dat we onze kleding thuis wassen. Kledingbibliotheken als Lena en Bij Priester stomen hun kleding niet, maar wassen het in wasmachines – uiteraard op standje ecologisch. Maar het steeds opnieuw wassen van de kledingstukken zorgt uiteindelijk ook voor het verslechteren van de kwaliteit van het product. Het is dan nog maar de vraag of je door het steeds opnieuw dragen en het hierbij komende reinigen van het kledingstuk, ook echt de levensduur van het product vergroot. We willen ons nog verder gaan verdiepen in de ware impact hiervan. Daarover snel meer.

Toch zijn wij ervan overtuigd dat kleding lenen een noodzakelijke stap in de goede richting is. De grootste milieuvervuiling van de mode-industrie ligt in de overproductie van kleding en de wegwerpmentaliteit van fast fashion. Hierdoor belandt kleding op afvalbergen nog voordat hun nuttige levensduur voorbij is. Kleding lenen biedt een interessante en voor de hand liggende mogelijkheid om dit issue aan te pakken bij onze manier van consumeren. Maar het vraagt wel om een complete verandering van ons modesysteem . En dat gaat niet over een nacht ijs.

Wat kan jij doen?

Grote merken als Urban Outfitters , Filippa K en H&M introduceerden hun eigen huur- en lease diensten. Van eigen bodem hebben we mooie initiatieven als Mudjeans, Lena the Fashion Library, Bij Priester, Spinning Closet en Circos. Juist door kledingleen platformen te steunen, stimuleer je meer huur-initiatieven in je omgeving en dat is hard nodig. Door zelf de stap te zetten maak je de stap voor andere kleiner en wordt kleding lenen voor  iedereen makkelijker. Kleding lenen zien wij als een vooruitstrevend initiatief naar een duurzamere mode-industrie waar we in de toekomst meer van hopen te horen. Leen jij al kleding? Of twijfel je nog? Deel het met ons in de comments. We zijn heel benieuwd naar jouw gedachten en ervaringen.